وکیل

امروزه با گستردگی مسائل حقوقی ـ قضائی، هیچ وکیل نمیتواند متخصص در تمام زمینه های حقوقی و قضائی باشد، بنابراین، برای انتخاب وکیل مناسب برای دعوای خود، در درجۀ اول بایستی به متخصص در زمینه حقوقی مربوطه مراجعه نمایید.

متخصص را چگونه پیدا کنید؟ در قوانین وکالت ایران، برای ورود به حرفۀ وکالت، داشتن مدرک کارشناسی (لیسانس) حقوق کفایت میکند، از این رو، غالب وکلاء دارای درجۀ علمی کارشناسی حقوق یا حقوق و فقه اسلامی میباشند که اصولاً دارای معلوماتی در حد دورۀ کارشناسی حقوق، یعنی عمومات و کلیات حقوق میباشند. خوشبختانه با گسترش دوره های تحصیلات تکمیلی در ایران، روز به روز بر شمار وکلایی که دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکترای حقوق باشند، افزوده میگردد و این امر، به تخصصی شدن حرفۀ وکالت کمک مؤثر مینماید.

امروزه وکلای مختلف با تخصص های گوناگون، موسسات حقوقی تشکیل میدهند. زمانی که ارباب رجوع به موسسه مراجعه میکند، بنا بر تقسیم کار، بایستی پروندۀ وی، با توجه به نوع و موضوع آن، به وکیل متخصص در آن زمینه ارجاع گردد تا به بهترین نحو ممکن امر وکالت را به انجام رساند.

با این وجود، متأسفانه ملاحظه میگردد که عده ای واسطه و فاقد دانش حقوقی کافی، با تأسیس دفتر حقوقی و تبلیغات گسترده، سعی در جلب مشتری مینمایند، حال آنکه به جهت عدم اشراف بر مسائل حقوقی، معمولاً سرنوشت خوشایندی را برای پرونده ی موکل به ارمغان نمی آورند. بنابراین، بسیار اهمیت دارد که در مراجعه به موسسات حقوقی و دفاتر تخصصی وکالتی، از میزان اعتبار موسسه یا دفتر آگاه شوید.

چه معیارهایی برای فهمیدنِ اینکه موسسه حقوقی معتبر است یا خیر، وجود دارد؟ واقعیت این است که در آشفته بازار کنونی که صدها و بلکه هزاران موسسه حقوقی ریز و درشت و معتبر و نامعتبر وجود دارد، شما بایستی اعتماد خود را به یک موسسه، با شناخت سوابق موسسه و عضویت وکلای بزرگ در آن و خصوصاً جدیت و جسارت آن وکلاء در دفاع از حقوق موکلان بنا گذارید.

موسسه حقوقی دادراهبرد، که متشکل از وکلاء در گرایشها و تخصصهای مختلف حقوقی است، با شبکۀ گستردۀ خود در سراسر کشور و نیز همکاریهای وکالتی و داوری با موسسات و دفاتر معتبر وکالتی و داوری سایر کشورها، آمادگی پذیرش وکالت دعاوی در تمام زمینه های حقوقی، کیفری، تجاری، خانوادگی، دعاوی علیه ادارات و نهادهای دولتی و … را داراست. وکلای عضو مجموعه، غالباً فارغ التحصیل معتبرترین دانشگاه های داخل (دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی و …) و بین المللی (دانشگاه پاریس، دانشگاه اکس ـ مارسی فرانسه و دانشگاه های معتبر آمریکا، کانادا و اروپا می باشند). فرم تماس

معیارهای وکیل خوب و برجسته چیست؟ به نظر ما، وکیل خوب و شایسته، وکیلی است که از ۱) از نظر علمی، از دانشگاه های معتبر فارغ التحصیل شده باشد، ۲) از نظر تخصصی، دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا دکترای حقوق باشد و ۳) از نظر اخلاقی، حق محور، شفاف، جسور و جدی باشد. اهمیت فهم عمیق و سواد شایستۀ حقوقی داشتن، در رویارویی وکلای طرفین در جلسات دادگاه، زمانی که بحث به نکات بسیار ریز حقوقی و کیفری میرسد، مشخص میگردد.

خیلی از وکلاء در تابلوی دفتر وکالت یا سربرگ خود می نویسند دارای درجه علمی «کارشناسی ارشد» یا «دکترا»، آیا همین کافی است؟

در اینجا باید به یک نکته متعارف توجه نمود. واقعیت این است که هرجا وکیلی در معرفی مدرک تحصیلی خود به ذکر درجه «کارشناسی ارشد» یا «دکترا» بسنده میکند، فهمیده میشود که وی مدرک تحصیلی خود را از دانشگاهی (دانشگاه آزاد، پیام نور، تاجیکستان، هند، و…) أخذ نموده که در بازار رقابت اسمها و عناوین! شایسته نمیداند نام دانشگاه اعطاءکنندۀ مدرک تحصیلی خود را اعلان کند. معمول چنین است که فارغ التحصیلان دانشگاه های معتبر داخل و خارج، نام دانشگاه محل اخد مدرک تحصیلی خود را بر کارت ویزیت، سربرگ و تابلوی دفتر وکالت خود با افتخار ذکر میکنند. مخلص کلام آنکه، هر جا وکیلی صرفاً به درجه کارشناسی ارشد یا دکترای خود اشاره کرده، لکن اشاره ای به دانشگاه محل اخذ آن مدرک ننموده، استنباط میگردد که از فارغ التحصیلان دانشگاههای معتبر خارج یا دانشگاههای معتبر دولتی داخل (از قبیل دانشگاه تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبائی و …) نیست.

لازم به ذکر است که از نظر ما، تمام دانشگاهها قابل احترام هستند، لکن اینجا در مقام پاسخ به سوال فوق، صرفاً از نظر جامعه شناسی تبلیغات و اطلاع رسانی، این رویه و واقعیت فرهنگ کشورمان را اعلام میکنیم.

آیا وکیل کانون وکلاء با مشاور قوه قضائیه (وکیل ماده ۱۸۷) تفاوت دارند؟ آزمون ورودی کانون وکلاء بسیار دشوار است و قبول شدن در آن سخت است. وکلای کانون وکلاء زیرنظر کانون وکلاء میباشند که نهادی مستقل است و هیات مدیره آن توسط وکلاء انتخاب میشوند. وکلای ماده ۱۸۷ تحت نظارت قوه قضائیه میباشند. این دو نوع وکیل را از آرم تابلوی وکالت آنان میشود شناخت.

وكيل كسي است كه به جاي موكل (كسي كه وكيل را انتخاب مي كند و به او وكالت مي دهد) كارهايي را كه خود موكل اهلیت انجام آنها را دارد را بر عهده می گیرد. اگر وكالت با سند عادي (غيررسمي) و يا سند رسمي (تنظیم شده در دفتر اسناد رسمي) داده شود، براي انجام امور اداري يا انجام معاملات قابل استفاده است. اما با وكالت تنظيمي در دفاتر اسناد رسمي نمي توان از جانب شخص حقيقي يا حقوقي به طور مستقيم به دادسراها و دادگاه ها مراجعه و موضوع وكالت را انجام داد. اما می توان در وکالت رسمی حق انتخاب وکیل دادگستری را هم گنجاند.

وكيل دادگستري كسي است كه با داشتن پروانه وكالت و عضويت در يكي از كانون هاي وكلاي دادگستري از طرف اشخاص حقيقي يا حقوقي (دولتي يا غيردولتي) دفاع از حقوق موكل و پاسخ به ادعاها و دلايل و ارائه آن ها را در دادسراها و دادگاه ها و ادارات ثبت اسناد و املاك مي پذيرد. بنابراين فقط وكيل دادگستري يا نماينده حقوقي سازمان هاي دولتي يا مدير شركت در چارچوب اختيارات قانوني از سوي شركت يا موسسه مربوطه مي توانند در مراجع قضايي، ثبتي و اداري، از طرف موكل يا شركت يا موسسه يا مركزي كه نمايندگي داده است، حاضر شود.

انتخاب وكيل دادگستري آزادانه از سوي هر شهروند یا اشخص حقوقي از ميان وكلاي دادگستري انجام می شود و رابطه ميان وكيل و موكل با تنظيم و امضاي وكالتنامه ( به صورت فرم قرارداد چاپي كه كانون وكلا در اختيار وكلا قرار مي دهد) و تعيين حق الزحمه وكيل آغاز مي شود.

حق الوكاله وكيل يا بر اساس تعرفه مندرج در آئين نامه تعرفه وكالت تعيين و پرداخت مي شود و يا وكيل و موكل ميزان مشخص ديگري را تعيين و توافق مي كنند. حق الوکاله مورد توافق مي تواند در همان فرم چاپي وكالتنامه يا برگه هاي جداگانه اي نوشته شود و به امضاي طرفين برسد؛ محدوديتي براي تعيين حق الوكاله و چگونگي دريافت آن وجود ندارد.

پرداخت هزينه هاي پرونده (به جز علي الحساب ماليات حق الوكاله و سهم صندوق حمايت وكلا) همانند هزينه های دادرسي،‌كارشناسي، آگهي، تايپ، كپي، تماس تلفني و اوراق استفاده شده به عهده موكل است كه بايد با اعلام وكيل پرداخت شود.

وكيل از طرف موكل بدون تعهد به دريافت نتيجه و راي به نفع موكل كارهاي وي را انجام مي دهد و حق الزحمه او ارتباطي با نتيجه دعوي و اقدام وكيل ندارد. به اصطلاح "تعهد وكيل تعهد به وسيله است نه تعهد به نتيجه".

به وكلاي دادگستري تاكيد شده است كه پيش از آغاز هر اقدامي و پس از انعقاد قرارداد وكالت و تنظيم وكالتنامه ، درباره گفت و گو با طرف دعوي و امكان حل و فصل اختلاف يا طرح ادعا خارج از مراجع قضايي اقدام و بررسي شود.

هر مرحله از دادرسي داراي حق الوكاله مشخص و مربوط به همان مرحله است كه بر اساس توافق دو طرف پرداخت مي شود.

در صورت بركناري وكيل، بايد تمام حق الوكاله به وي پرداخت شود مگر طرفين توافق ديگري در اين باره داشته باشند.

مراتب استعفاي وكيل دادگستری به موكل و مرجع قضايي و اداري اعلام مي شود اما وكيل در اين حالت به نسبت امور كه انجام داده است حق الوكاله دريافت مي كند.

وكيل دادگستري نمي تواند همزمان، وكالت شخصي را كه طرف دعوي موكل اوست به عهده بگيرد و بايد صلاح و غبطه موكل را رعايت كند.

وكلا به طور معمول با موكلين خود در دفتر كار خود ديدار مي كنند مگر آن كه ناتواني موكل يا انجام امر ديگري  موجب ديدار با موكل در محل ديگري  مطابق شان وكيل شود.

وكلاي دادگستري ايران به موجب قوانين همتراز با قضات دادگستري و هم شان آن ها در انجام وظيفه هستند. بنابراين نبايد به آن ها توهين يا بي احترامي شود.

در ايران به صورت رسمي وكيل بر اساس تخصص و دانش خود تقسيم نشده اند. اما شماري از آن ها وكالت پرونده هاي خاصي را متناسب با تسلط و پيشينه خود مي پذيرند.